Inhoud:Edito Erik Eynikel:
Als het licht van een vuurtoren Peter Nissen: Charles de Foucauld (1858-1916). Een avonturenleven in verborgenheid Kathleen McKee: De spirituele erfenis van Charles de Foucauld Erik Borgman: Met Christus verborgen in God. De verborgen erfenis van Charles de Foucauld Fons Eppink: Charles de Foucauld – Monnik-Missionaris Frans Bouwen: Op tocht met Charles de Foucauld als reisgezel Gerard Moorman: Charles de Foucauld en Dorothy Zuster Mauricia van Jezus: Kwetsbaarheid als plek van Godsontmoeting Lut Van der Meulen: De Kleine Zusters van Nazareth Anne-Marieke Koot: In de voetsporen van de Kleine Zusters van Jezus. Een ervaringsbericht Column Kolet Janssen: De kracht van het doodgewone Column Barbara Zwaan: Heilig Boekbesprekingen Ter overweging Kris Gelaude: Verborgen |
Charles de Foucauld
Maart 2022
Op 15 mei van dit jaar zal Charles de Foucauld heiligverklaard worden, samen met zes anderen waarvan vijf een congregatie hebben gesticht. Een eigen ‘broederschap’ stichten, dat wilde de Foucauld ook. Voor deze nieuwe gemeenschap schreef hij zelfs een regel. De eerste versie daarvan was ongelooflijk streng: elke morgen om 3 uur opstaan, nadien de dag doorbrengen met zes uren handarbeid, afgewisseld met gebed tot het ‘doven van de vuren’ om 20 uur. Daarna nog twee uren gebed en meditatie. De korte nachtrust van vijf uren wordt dan om middernacht nog onderbroken met het zingen van het Veni Creator. Medebroeders heeft hij in zijn fraterniteit niet gehad, met uitzondering van frère Michel, een Witte Pater (Pater van Afrika) die, in In Salah in het zuiden van Algerije, vierentachtig dagen zijn metgezel was. Na die korte tijd stuurde Charles frère Michel terug naar het Noorden, omdat hij niet opgewassen bleek voor de harde levensomstandigheden in de afgelegen Sahara. Bekeerlingen heeft Charles de Foucauld ook niet gehad. Dit alles zou de indruk kunnen wekken dat zijn missie mislukt is, maar dat is niet zo. Hij wilde gewoon Jezus navolgen, in het bijzonder diens verborgen leven in Nazaret tot aan het begin van zijn openbaar optreden. Volgens de Foucauld leidde Jezus toen een onopvallend leven tussen de mensen. Dat wou broeder Charles ook: onder de Toearegs, de arme nomaden die in de zuidelijke Sahara leefden, aanwezig zijn als een ‘het licht van een vuurtoren’. Naar zijn aanvoelen stonden de Toearegs nog niet open om Jezus’ boodschap te ontvangen, en dus moest hij met hen over ‘natuurlijke’ religie spreken. Zo zou hij hen geleidelijk dichter bij God brengen en hen zo op het evangelie voorbereiden. Charles de Foucauld werd in 2005 zalig verklaard. Dit jaar volgt ook zijn heiligverklaring. Dit betekent niet dat hij altijd als een ‘heilige’, als een bijna volmaakte christen heeft geleefd. In zijn adolescentie vervreemdde hij van het geloof, en twaalf jaar lang leefde hij als een ‘schuinsmarcheerder’, zoals Peter Nissen hem in het eerste artikel benoemt. Na zijn bekering leidde hij een weinig spectaculair leven. Toch heeft broeder Charles een enorme invloed uitgeoefend. Kathleen McKee, auteur van een boek over de betekenis van Charles de Foucauld voor de huidige tijd, toont ons wat hij ons vandaag te zeggen heeft. De spiritualiteit van de Foucauld heeft zich uiteindelijk bij zijn volgelingen uitgekristalliseerd tot een leven ‘verborgen in eenvoud’, ‘verborgen in de eucharistie’, met ‘openheid als binding’, aldus Erik Borgman. Hoewel hijzelf die uitstraling wellicht niet voorzien noch nagestreefd heeft. Omwille van zijn werk bij de Toearegs wordt hij soms als een voorbeeld voor missionering beschouwd. Zelf heeft hij de betiteling van ‘missionaris’ voor zichzelf altijd afgewezen. Ook voor de interreligieuze dialoog wordt hij als een referentiepunt gezien. Nochtans is hijzelf nooit in een interreligieuze dialoog betrokken geweest. Toch is hij voor velen een voorloper geweest. Fons Epping en Frans Bouwen delen ons hun ervaringen mee over hoe Charles de Foucauld hen in hun missionair werk en in de interreligieuze dialoog bemoedigt. Ook voor Dorothy Day, stichter van de Catholic Workerbeweging, was hij een belangrijke bron van inspiratie, zoals Gerard Moorman, zelf lid van die beweging in Amsterdam, ons aantoont. Er volgen nog drie ervaringsberichten: een bericht uit de fraterniteit van de Kleine Zusters van Jezus in Amsterdam, een van de Kleine Zusters van Nazaret in Gent, en tenslotte een ervaringsbericht van Anne-Marieke Koot, die zich laat inspireren door het werk van de Kleine Zusters in Amsterdam. De Foucauld is een figuur die nog weinig gekend is. Zelfs voor wie wel enigszins omtrent hem geïnformeerd is, blijft dit meestal beperkt tot zijn gewelddadige dood door militante opstandelingen, waardoor hij als een martelaar wordt beschouwd. Mocht dit nummer van TGL tot een ruimere kennismaking van deze geëngageerde mysticus leiden, wiens betekenis veel ruimer is dan de gedachtenis van zijn dood. |